Категории
Ваши книги
Книги которые читаете
С компьютером на ты. Самое необходимое Черная Луна в Знаках: демоны внутри нас Практический аудит: учебное пособие Об интеллекте Учение дона Хуана После заката с негодяем Восхитительный Сила ведьм Занимательная физика отношений 7 вещей, о которых он вам никогда не расскажет Привычки на миллионы долларов Синдром стога сена Метод Ключ в борьбе со стрессом Как стать богатым за один год Сто лет спустя… (фанфик) Я вас жду Общаться с ребенком. Как? 10 секретов любви Вульфен Гипноз и самогипноз. 100 секретов вашего успеха Вопрос времени Палач Как заставить мужчину слушать, а женщину молчать Алхимик Чем действительно является Amway? Психологическое айкидо Радость воспитания. Как воспитывать детей без наказания Секрет абсолютно женственности Знак бяды Руководство к просветлению для ленивых Чем действительно является Amway? 25 золотых правил, которые должна знать каждая женщина Мужчины с Марса, Женщины с Венеры Дорога к дому Свобода Шамана Слепая сова Протоколы колдуна Стоменова Крайон. Большая книга медитаций. Послания от Источника Обретите здоровье, богатство и счастье, используя силу подсознания Грани Агни Йоги. Том 1 Их невинная пленница Меняю себя! Селф-коучинг Я так и знал! Теория ограничений для розничной торговли Рассвет страсти Музыка простыней. Раскрывая секреты сексуальной близости в браке Язык жестов - путь к успеху Ходячая катастрофа Один в океане Невеста по найму Том 1. Введение в астрологию Нет диетам, или Простой путь к снижению веса Послы Млечного Пути Записки командира штрафбата Мастер и Маргарита - за Христа или против? Непобедимый интроверт Допрос О чем думает ваша собака Отношение определяет всё! Кузькина мать. Хроника великого десятилетия Тайм менеджмент. Искусство планирования и управления своим временем и своей жизнью Искусство торговли по методу Сильва Анастасия Юридическая психология Сказать жизни Да Психология и педагогика Ночь без права сна Эмоциональный шантаж Свобода от известного Черемша Техники холодных звонков, которые действительно работают Конец феминизма. Чем женщина отличается от человека 99 франков НЛП. Техники россыпью Подсознание может всё! Инцест Язык телодвижений 02_Путь Иисуса Первые шаги с Windows 7. Руководство для начинающих Курс выживания для подростков Женщины, которые любят слишком сильно Самоучитель Skype. Бесплатная связь через Интернет Мотивация и мотивы Величайший в мире торговец Легкий способ бросить пить Руководство богатого папы по инвестированию Священная кровь Опыт дурака, или путь к прозрению Формулы денег У подножия старого замка Простор Конец феминизма. Чем женщина отличается от человека Лечебная пирамидка. Что это такое? Трах-тебе-дох. Рассказ второй. Аморилес Обида Библиотекарша Травматология любви Сто лет спустя… [Фанфик] Школа красоты для стервы Сила позитивного мышления Апокалипсис 2012 или Пророчества Майя Измени свое сознание - изменится твоя жизнь Гипноз. Самоучитель Свидание красавицы с чудовищем [любительский перевод] Счастливее Бога: Превратим обычную жизнь в необыкновенное приключение Хакеры сновидений 22 закона создания брэнда Крушение Путь Дзэн Опыт дурака, или путь к прозрению Эго, голод и агрессия Путь программиста: от 100$ до 10000$ в месяц Бхагавадгита Бхагавадгита В городе Сочи темные ночи (сборник) Кирпичи Учебник логики Крах теории эволюции В поисках Города Богов. Том 1.Трагическое послание древних. Сыроедение Прыжок в ледяную воду Жизнь и Учение мастеров Дальнего Востока Самоорганизация по принципу „изнутри наружу“. Система эффективной организации пространства, предметной среды, информации и времени Судьба (книга вторая) Самоучитель по развитию интуиции Архетип и символ Самоанализ Пленница волка Мой сексуальный телохранитель Дети с небес Дети с небес Настольная книга стервы Внешность - это не главное! Поцелуй бабочки Непознанный Мир Веры Этика блядства Знаки зодиака или астрология с улыбкой Секреты о мужчинах, которые должна знать каждая женщина Я пережила Освенцим Под знаком индиго Око возрождения - древний секрет тибетских лам Усовершенствуйте свою память Мечта Идеальная химия Ожидание друга, или признания подростка Как выжить в зоне. Советы бывалого арестанта Поспешное замужество Тайный соблазн О характерах людей Женские заговоры на любовь, здоровье и счастье Детство (Повесть) Железная дорога Инопланетные цивилизации Атлантиды Путь художника. Ваша творческая мастерская Выходы из тела. Управление реальностью 5 языков любви Свобода от известного Тайный знак Скорочтение со скоростью света Тайна гибели группы Дятлова. Документальное расследование Моя история Чеченский капкан Путешествие души Домашнее холотропное дыхание Учебник магии Энергия воды Убийственные оргазмы Гипноз для начинающих Заговоры печорской целительницы Марии Федоровской Целебная система бесслизистой диеты Дети Индиго Вы просто ему не нравитесь: вся правда о мужчинах Путешествие Демокрита Всеобщая теория всего Психология шизофрении Полынь-трава Улучшение зрения без очков по методу Бейтса Мужчины с Марса, Женщины с Венеры Тайная доктрина. Том 1 Язык телодвижений Как стать владельцем своего магазина, не слезая с дивана Менталист. Настольная книга развития сверхспособностей сознания Неписаный кодекс везунчика. Как стать баловнем судьбы Тренинг динозавров. Забытые секреты силы и развития тела. Маленькая ручка Мои пятнадцать редакторов (часть 2-я) Магия: привлекаем любовь и счастье Мне всегда везет! Символы фэн-шуй для вашего дома Веселая таблица умножения Веселая таблица умножения Беседы с Богом (необычный диалог). Книга 1 Общаться с ребенком. Как? Психология шизофрении Юридическая психология Сердце света Максимальный риск Настоящий мачо Вещи в теле Социальная психология Мои посмертные приключения Пол и характер Грани Агни Йоги. Том 2 Психопатология. Том 2 Психодрама крупным планом. Анализ терапевтических механизмов Аферистка. Дело Тимошенко Патопсихология Сэнсэй. Исконный Шамбалы Зелень для жизни Хрестоматия по конфликтологии Коактивный коучинг Как обойти блокировку сайта Улучшение зрения без очков по методу Бейтса
Просмотреные книги
Как найти и скачать в Интернете любые файлы А я был в Компьютерном Городе

Читалка - Знак бяды


Васіль Быкаў Знак бяды

Час і людзі не шмат чаго пакінулі ад колішняй хутарской сядзібы, рэшткі якой спакваля праглынула зямля і развеяў вецер. Дзе-нідзе толькі выглядвалі на паверхню яе скупыя адзнакі: вуглавы камень падмурка, прытаптаны бугор бітай цэглы ды дзве гранітныя прыступкі каля былога ўвахода ў сені. Прыпарожныя гэтыя камяні ляжалі на тым самым месцы, што і сто год назад, і дробныя рудыя мурашы, якія недзе паблізу аблюбавалі сабе прыстанішча, дзелавіта снавалі па ніжняй прыступцы. Алешнік з рова, адхапіўшы добрую частку хутарскога поля, падступіў да самай сядзібы, на месцы істопкі па-царску разросся густы куст шыпшыны сярод буйных зараснікаў дзядоўніку, крапівы і малінніку. Ад калодзежа нічога не засталося, зруб, пэўна, згніў або яго расцягалі людзі, вада, апынуўшыся без патрэбы, знікла ў глыбіні зямлі. На рагу колішняй хаты неўпрыцям вылезла з пустазелля калючая дзічка-груша — можа, парастак ад колішніх груш-спасовак, а можа, выпадковая самасейка, занесеная з лесу птушкамі.

З дарогі, ад гасцінца, мала што выдавала тут былую сядзібу, хіба што адна з дзвюх ліп, якія колісь раскашавалі абапал варотцаў на ўездзе. Другой даўно не было, а гэтая, што засталася, мела жахлівы выгляд: абгарэлая і аднабокая, з тоўстым каржакаватым камлём, у якім зеўрала шырокая шчыліна дупла, яна незразумела як трымала на сабе некалькі тоўстых галінастых сукоў. Птушкі, якія часам прыляталі з лесу, чамусь ніколі не апускаліся на яе голле, лепей садзіліся на рослы алешнік побач. Вароны, магчыма, памяталі нешта, а можа, сваім птушыным інстынктам адчувалі ў гэтым знявечаным дрэве злую прыкмету няшчасця, знак даўняй бяды. Зрэшты, знак гэты ляжаў тут на ўсім: на скупых рэштках сядзібы, зарасніках дзядоўніку і крапівы, якія буйна раскашавалі ў спакоі, на самазадаволенай непрыступнасці калючай шыпшыны і нават мізэрнай, з пакручастым голлем дзічцы. І толькі маладая тоненькая ліпка, што зусім нядаўна выкінула да сонца лічаныя свае лісточкі, у сваёй безабароннай адвазе здавалася

госцяй з іншага свету, увасабленнем надзеі і другога, інакшага, жыцця.

Напэўна, усё астатняе належала тут мінуламу, скаронаму тленам і небыццём.

Усё, апроч непадуладнай часу, цярплівай і негаваркой чалавечай памяці, надзеленай спрадвечнаю здольнасцю ператвараць мінулае ў цяперашняе, звязваць сучаснае з будучым.

1

З цярплівай ненасытнасцю карова скубла воглую зранку траву, як заўжды, мерна тупаючы сваім звыклым шляхам: каля гасцінца, па зарослай быльнягом канаве, невысокім прыдарожным адхоне, пасля цераз травяністы лапік ля белага, бы ўкормлены парсюк, валуна і далей да самага ўзлеску, што шырокай дугой ахопліваў палявы грудок з хутарам. Сцепаніда ведала, што на ўзлеску карова паверне ад дарогі ўбок — цераз пагорак да Баранняга Логу, і там ужо трэба глядзець пільней, каб не шмыганула куды далей з воч. Бабоўка на тое была спрытнюга, і не зважай, што пярэстая — белыя плямы па чорным, — а калі згубіцца, дык пабегаеш, шукаючы па хмызняках. Але гэта там, далей на ўзлеску, а тут дзецца ёй не было куды: невысокая насыпка дарогі ды голы прасцяг бульбянішча — тут можна і пасядзець у спакоі. І Сцепаніда прысланілася клубам да гладкага бока валуна, шчыльней саставіла ў траве босыя ногі і не пільна нават глядзела на тую Бабоўку.

Было не сцюдзёна, трохі зябкавата нагам у воглай траве і ветрана. Неба спрэс усцілалі хмары, сонца не паказвалася ад рання. Зрэшты, цяпер з яго не шмат і карысці, таго восеньскага сонца, хіба было б весялей, калі б яно на якую гадзіну выбавілася з-за хмар. А так шэрае непрытульнае поле захлыналася ў ветраным шолаху быльнягу ды ўкарэлага каліўя бульбоўніку на шырокай пагоркавай ніве; міжвольна карцела адвярнуцца ад ветру, тужэй захінуць полы ватоўкі і не кратацца. Поруч, на гасцінцы, як і заўжды апошнія тыдні, было ціха, пустэльна, цяпер тут амаль не ездзіў ніхто і не хадзіў. Калі часам і трапляўся які хадок, дык болей уранку, — якая-небудзь кабеціна з суседняй вёскі па невялікай патрэбе ў мястэчка. Гэтая ціша на гасцінцы спярша

аж бянтэжыла Сцепаніду, асабліва пасля таго, як тут гуло, раўло і стагнала ад машын, падводаў, гармат, а таксама безлічы войска, што валам валіла адтуль, ад граніцы, на ўсход. Здавалася, вялікаму таму гармідару не будзе канца, а з ім не скончыцца і турботны неспакой на хутары. Ведама ж, прыдарожная сядзіба — усім пад рукой і навідавоку. Сцепаніда з Петраком збіліся з ног, спатыкаючыся і пасабляючы, чым было можна, усім, што заязджалі, забягалі, спыняліся, каб напіцца, перадыхнуць у спякоту пад ліпамі, а то пераабуцца ці папытаць дарогу. Толькі неяк пад вечар на гасцінцы стала вальней, рух парадзеў, гатовы зусім прыпыніцца, чырвонаармейцы пачалі паварочваць у поле абапал дарогі і разышліся ўпоперак па бульбоўніку. Два камандзіры, што конна завіталі на хутар, нешта доўга разглядалі на карце, а іхні баец-канавод папытаўся ў яе вядра, каб напаіць коней, і, аддаючы, сказаў, што тут будзе бой, заставацца на хутары нельга. Дужа напалохаўшыся тады, Сцепаніда забратала Бабоўку і падалася расцяробамі ў Баранні Лог. На сядзібе ўсё ж застаўся Пятрок — сядзібу нягожа было пакідаць без нагляду. Трываючы вялікі страх, Сцепаніда пераседзела ў бярэзніку ноч і палову наступнага дня, але бою не было чуваць, только паўднём угары паявіліся самалёты і здрыганулася зямля, дзесьці забахала, засакатала і ў небе за логам паўстаў шэры слуп дыму, нешта там загарэлася. Спакваля, ачуняўшы ад першага страху, яна сцяміла, што гэта далёка, усё на тым жа гасцінцы ці, можа, нават далей, у мястэчку. Адвячоркам усё тое прыціхла, нібы і не пачыналася, яна трохі счакала яшчэ, а пасля боязна павалаклася з каровай да хутара, не ведаючы нават, ці ўбачыць што ад свайго жытла, ды і Петрака таксама. Але хутар, як заўжды, ціха стаяў сабе наводдалек ад дарогі пад старымі ліпамі, а на падворку, вылезшы з пограба, тупаў з саломай у барадзе яе Петрачок. Знаёмы дымок ад яго самакруткі струменіў цераз паркан па ветры.

Той ноччу чырвонаармейцы пакінулі на бульбяным пагорку недакапаную крывуляку-траншэю і некуды сышлі