Категории
Ваши книги
Книги которые читаете
Измени свое сознание - изменится твоя жизнь Знак бяды Я так и знал! Теория ограничений для розничной торговли 22 закона создания брэнда Допрос Ожидание друга, или признания подростка Инцест Гипноз для начинающих Как выжить в зоне. Советы бывалого арестанта Вещи в теле Меняю себя! Селф-коучинг Отношение определяет всё! Детство (Повесть) Секреты о мужчинах, которые должна знать каждая женщина Самоучитель Skype. Бесплатная связь через Интернет Привычки на миллионы долларов Свобода Шамана Тайный знак Конец феминизма. Чем женщина отличается от человека Черемша Простор Идеальная химия Счастливее Бога: Превратим обычную жизнь в необыкновенное приключение Язык телодвижений Язык телодвижений Библиотекарша 7 вещей, о которых он вам никогда не расскажет Дети с небес Невеста по найму Самоорганизация по принципу „изнутри наружу“. Система эффективной организации пространства, предметной среды, информации и времени Путь программиста: от 100$ до 10000$ в месяц 25 золотых правил, которые должна знать каждая женщина Об интеллекте Слепая сова Дети с небес Кирпичи Свобода от известного Учебник логики Непобедимый интроверт Ночь без права сна Знаки зодиака или астрология с улыбкой Мечта Настоящий мачо Самоучитель по развитию интуиции Занимательная физика отношений Бхагавадгита Я вас жду Синдром стога сена Восхитительный Тайна гибели группы Дятлова. Документальное расследование Рассвет страсти Как заставить мужчину слушать, а женщину молчать Вопрос времени 02_Путь Иисуса Мастер и Маргарита - за Христа или против? Свидание красавицы с чудовищем [любительский перевод] 10 секретов любви Путешествие души Непознанный Мир Веры Сыроедение Путешествие Демокрита 99 франков Анастасия Тайный соблазн Общаться с ребенком. Как? Женщины, которые любят слишком сильно Самоанализ Крушение Гипноз и самогипноз. 100 секретов вашего успеха Инопланетные цивилизации Атлантиды Дорога к дому Грани Агни Йоги. Том 1 С компьютером на ты. Самое необходимое Кузькина мать. Хроника великого десятилетия Юридическая психология Чем действительно является Amway? Практический аудит: учебное пособие Мой сексуальный телохранитель Менталист. Настольная книга развития сверхспособностей сознания Внешность - это не главное! Радость воспитания. Как воспитывать детей без наказания Руководство к просветлению для ленивых Протоколы колдуна Стоменова Сто лет спустя… (фанфик) Мои пятнадцать редакторов (часть 2-я) Лечебная пирамидка. Что это такое? Сила ведьм Священная кровь Свобода от известного Дети Индиго Послы Млечного Пути Мужчины с Марса, Женщины с Венеры Искусство торговли по методу Сильва Усовершенствуйте свою память Ходячая катастрофа Чем действительно является Amway? Сказать жизни Да Психологическое айкидо Черная Луна в Знаках: демоны внутри нас Эмоциональный шантаж Как стать богатым за один год Подсознание может всё! Палач Чеченский капкан Первые шаги с Windows 7. Руководство для начинающих Настольная книга стервы О чем думает ваша собака Записки командира штрафбата Как стать владельцем своего магазина, не слезая с дивана Психодрама крупным планом. Анализ терапевтических механизмов Энергия воды Аферистка. Дело Тимошенко Маленькая ручка Я пережила Освенцим Скорочтение со скоростью света Психология шизофрении Музыка простыней. Раскрывая секреты сексуальной близости в браке Железная дорога Обретите здоровье, богатство и счастье, используя силу подсознания Том 1. Введение в астрологию Техники холодных звонков, которые действительно работают Архетип и символ Крайон. Большая книга медитаций. Послания от Источника Беседы с Богом (необычный диалог). Книга 1 Максимальный риск Судьба (книга вторая) Язык жестов - путь к успеху Курс выживания для подростков Мужчины с Марса, Женщины с Венеры Сердце света Школа красоты для стервы Улучшение зрения без очков по методу Бейтса Вульфен Юридическая психология Опыт дурака, или путь к прозрению Женские заговоры на любовь, здоровье и счастье Тайм менеджмент. Искусство планирования и управления своим временем и своей жизнью Травматология любви Этика блядства Тренинг динозавров. Забытые секреты силы и развития тела. Путь Дзэн Бхагавадгита Один в океане Моя история Алхимик После заката с негодяем 5 языков любви Пленница волка Легкий способ бросить пить Целебная система бесслизистой диеты Общаться с ребенком. Как? В поисках Города Богов. Том 1.Трагическое послание древних. Обида Апокалипсис 2012 или Пророчества Майя Поцелуй бабочки Секрет абсолютно женственности В городе Сочи темные ночи (сборник) Неписаный кодекс везунчика. Как стать баловнем судьбы Формулы денег Мне всегда везет! Символы фэн-шуй для вашего дома Зелень для жизни НЛП. Техники россыпью Психопатология. Том 2 Патопсихология Крах теории эволюции Мои посмертные приключения Веселая таблица умножения Веселая таблица умножения Коактивный коучинг Домашнее холотропное дыхание Заговоры печорской целительницы Марии Федоровской Конец феминизма. Чем женщина отличается от человека Хакеры сновидений Психология и педагогика Выходы из тела. Управление реальностью О характерах людей Хрестоматия по конфликтологии Грани Агни Йоги. Том 2 Сэнсэй. Исконный Шамбалы Опыт дурака, или путь к прозрению Величайший в мире торговец Поспешное замужество Полынь-трава Трах-тебе-дох. Рассказ второй. Аморилес Руководство богатого папы по инвестированию Психология шизофрении Путь художника. Ваша творческая мастерская Око возрождения - древний секрет тибетских лам Учение дона Хуана Мотивация и мотивы Учебник магии Прыжок в ледяную воду У подножия старого замка Гипноз. Самоучитель Как обойти блокировку сайта Их невинная пленница Тайная доктрина. Том 1 Улучшение зрения без очков по методу Бейтса Вы просто ему не нравитесь: вся правда о мужчинах Под знаком индиго Магия: привлекаем любовь и счастье Социальная психология Нет диетам, или Простой путь к снижению веса Метод Ключ в борьбе со стрессом Убийственные оргазмы Сто лет спустя… [Фанфик] Всеобщая теория всего Эго, голод и агрессия Пол и характер Жизнь и Учение мастеров Дальнего Востока Сила позитивного мышления
Просмотреные книги
Как найти и скачать в Интернете любые файлы А я был в Компьютерном Городе

Читалка - Знак бяды


Васіль Быкаў Знак бяды

Час і людзі не шмат чаго пакінулі ад колішняй хутарской сядзібы, рэшткі якой спакваля праглынула зямля і развеяў вецер. Дзе-нідзе толькі выглядвалі на паверхню яе скупыя адзнакі: вуглавы камень падмурка, прытаптаны бугор бітай цэглы ды дзве гранітныя прыступкі каля былога ўвахода ў сені. Прыпарожныя гэтыя камяні ляжалі на тым самым месцы, што і сто год назад, і дробныя рудыя мурашы, якія недзе паблізу аблюбавалі сабе прыстанішча, дзелавіта снавалі па ніжняй прыступцы. Алешнік з рова, адхапіўшы добрую частку хутарскога поля, падступіў да самай сядзібы, на месцы істопкі па-царску разросся густы куст шыпшыны сярод буйных зараснікаў дзядоўніку, крапівы і малінніку. Ад калодзежа нічога не засталося, зруб, пэўна, згніў або яго расцягалі людзі, вада, апынуўшыся без патрэбы, знікла ў глыбіні зямлі. На рагу колішняй хаты неўпрыцям вылезла з пустазелля калючая дзічка-груша — можа, парастак ад колішніх груш-спасовак, а можа, выпадковая самасейка, занесеная з лесу птушкамі.

З дарогі, ад гасцінца, мала што выдавала тут былую сядзібу, хіба што адна з дзвюх ліп, якія колісь раскашавалі абапал варотцаў на ўездзе. Другой даўно не было, а гэтая, што засталася, мела жахлівы выгляд: абгарэлая і аднабокая, з тоўстым каржакаватым камлём, у якім зеўрала шырокая шчыліна дупла, яна незразумела як трымала на сабе некалькі тоўстых галінастых сукоў. Птушкі, якія часам прыляталі з лесу, чамусь ніколі не апускаліся на яе голле, лепей садзіліся на рослы алешнік побач. Вароны, магчыма, памяталі нешта, а можа, сваім птушыным інстынктам адчувалі ў гэтым знявечаным дрэве злую прыкмету няшчасця, знак даўняй бяды. Зрэшты, знак гэты ляжаў тут на ўсім: на скупых рэштках сядзібы, зарасніках дзядоўніку і крапівы, якія буйна раскашавалі ў спакоі, на самазадаволенай непрыступнасці калючай шыпшыны і нават мізэрнай, з пакручастым голлем дзічцы. І толькі маладая тоненькая ліпка, што зусім нядаўна выкінула да сонца лічаныя свае лісточкі, у сваёй безабароннай адвазе здавалася

госцяй з іншага свету, увасабленнем надзеі і другога, інакшага, жыцця.

Напэўна, усё астатняе належала тут мінуламу, скаронаму тленам і небыццём.

Усё, апроч непадуладнай часу, цярплівай і негаваркой чалавечай памяці, надзеленай спрадвечнаю здольнасцю ператвараць мінулае ў цяперашняе, звязваць сучаснае з будучым.

1

З цярплівай ненасытнасцю карова скубла воглую зранку траву, як заўжды, мерна тупаючы сваім звыклым шляхам: каля гасцінца, па зарослай быльнягом канаве, невысокім прыдарожным адхоне, пасля цераз травяністы лапік ля белага, бы ўкормлены парсюк, валуна і далей да самага ўзлеску, што шырокай дугой ахопліваў палявы грудок з хутарам. Сцепаніда ведала, што на ўзлеску карова паверне ад дарогі ўбок — цераз пагорак да Баранняга Логу, і там ужо трэба глядзець пільней, каб не шмыганула куды далей з воч. Бабоўка на тое была спрытнюга, і не зважай, што пярэстая — белыя плямы па чорным, — а калі згубіцца, дык пабегаеш, шукаючы па хмызняках. Але гэта там, далей на ўзлеску, а тут дзецца ёй не было куды: невысокая насыпка дарогі ды голы прасцяг бульбянішча — тут можна і пасядзець у спакоі. І Сцепаніда прысланілася клубам да гладкага бока валуна, шчыльней саставіла ў траве босыя ногі і не пільна нават глядзела на тую Бабоўку.

Было не сцюдзёна, трохі зябкавата нагам у воглай траве і ветрана. Неба спрэс усцілалі хмары, сонца не паказвалася ад рання. Зрэшты, цяпер з яго не шмат і карысці, таго восеньскага сонца, хіба было б весялей, калі б яно на якую гадзіну выбавілася з-за хмар. А так шэрае непрытульнае поле захлыналася ў ветраным шолаху быльнягу ды ўкарэлага каліўя бульбоўніку на шырокай пагоркавай ніве; міжвольна карцела адвярнуцца ад ветру, тужэй захінуць полы ватоўкі і не кратацца. Поруч, на гасцінцы, як і заўжды апошнія тыдні, было ціха, пустэльна, цяпер тут амаль не ездзіў ніхто і не хадзіў. Калі часам і трапляўся які хадок, дык болей уранку, — якая-небудзь кабеціна з суседняй вёскі па невялікай патрэбе ў мястэчка. Гэтая ціша на гасцінцы спярша

аж бянтэжыла Сцепаніду, асабліва пасля таго, як тут гуло, раўло і стагнала ад машын, падводаў, гармат, а таксама безлічы войска, што валам валіла адтуль, ад граніцы, на ўсход. Здавалася, вялікаму таму гармідару не будзе канца, а з ім не скончыцца і турботны неспакой на хутары. Ведама ж, прыдарожная сядзіба — усім пад рукой і навідавоку. Сцепаніда з Петраком збіліся з ног, спатыкаючыся і пасабляючы, чым было можна, усім, што заязджалі, забягалі, спыняліся, каб напіцца, перадыхнуць у спякоту пад ліпамі, а то пераабуцца ці папытаць дарогу. Толькі неяк пад вечар на гасцінцы стала вальней, рух парадзеў, гатовы зусім прыпыніцца, чырвонаармейцы пачалі паварочваць у поле абапал дарогі і разышліся ўпоперак па бульбоўніку. Два камандзіры, што конна завіталі на хутар, нешта доўга разглядалі на карце, а іхні баец-канавод папытаўся ў яе вядра, каб напаіць коней, і, аддаючы, сказаў, што тут будзе бой, заставацца на хутары нельга. Дужа напалохаўшыся тады, Сцепаніда забратала Бабоўку і падалася расцяробамі ў Баранні Лог. На сядзібе ўсё ж застаўся Пятрок — сядзібу нягожа было пакідаць без нагляду. Трываючы вялікі страх, Сцепаніда пераседзела ў бярэзніку ноч і палову наступнага дня, але бою не было чуваць, только паўднём угары паявіліся самалёты і здрыганулася зямля, дзесьці забахала, засакатала і ў небе за логам паўстаў шэры слуп дыму, нешта там загарэлася. Спакваля, ачуняўшы ад першага страху, яна сцяміла, што гэта далёка, усё на тым жа гасцінцы ці, можа, нават далей, у мястэчку. Адвячоркам усё тое прыціхла, нібы і не пачыналася, яна трохі счакала яшчэ, а пасля боязна павалаклася з каровай да хутара, не ведаючы нават, ці ўбачыць што ад свайго жытла, ды і Петрака таксама. Але хутар, як заўжды, ціха стаяў сабе наводдалек ад дарогі пад старымі ліпамі, а на падворку, вылезшы з пограба, тупаў з саломай у барадзе яе Петрачок. Знаёмы дымок ад яго самакруткі струменіў цераз паркан па ветры.

Той ноччу чырвонаармейцы пакінулі на бульбяным пагорку недакапаную крывуляку-траншэю і некуды сышлі